سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

ترحم بهزاد ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در دومین جشنواره روستایی حفاظت و توسعه گیاه دارویی توتیا در روستای قلعه چی علیای شهرستان شازند اظهار کرد: گیاه پامچال طناز یا پامچال جویباری در بین مردم محلی به نام گیاه توتیا معروف است.

وی با بیان اینکه این گیاه منحصربه فرد بوده و تنها در چهار استان مرکزی، کردستان، آذربایجان غربی و همدان در رشته کوه های زاگرس رویش دارد، گفت: در استان مرکزی تنها در روستای قلعه چی شهرستان شازند رویش دارد و لازم است این منطقه به ذخیره گاه تبدیل شود چرا که نحوه، میزان و زمان بهره برداری این گیاه برای سازمان بسیار اهمیت دارد و باید در حفظ و احیای آن کوشا بود.

بهزاد تصریح کرد: برخی تصور می کنند، با از ریشه خارج کردن این گیاه می توانند آنرا در حیاط منزل بکارند و رشد دهند، در حالی که این اقدام عملا باعث نابودی گیاه می شود. این گونه، در اردیبهشت ماه و فقط برای ۱۰ تا ۱۵ روز رویش دارد و با ارتفاعی بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتری و گل های صورتی و بنفش، در نقاط مرطوب که آبراهه جریان دارد رشد می کند.

وی با اشاره به اینکه این گیاه برای درمان چشم کاربرد دارد، افزود: ارزش این گیاه به قدری است که باید در حفظ و نگهداری آن کوشا بود.

مدیرکل امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به کارکرد ۱۷ گانه مرتع، بیان کرد: مرتع فقط محلی برای تولید علوفه و چرای دام نیست، بلکه کارکردهای متنوعی دارد. در درآمد ناخالص ملی، ارزش مرتع لحاظ نشده است و باید در این راستا تجدیدنظر صورت گیرد. با توجه به گستردگی مراتع در کشور، حفظ آنها بدون حضور، همکاری و مشارکت مردم، میسر نیست و درخواست می شود که اداره کل منابع طبیعی استان ها و شهرستان ها برای مشارکت مردم در حفظ این ظرفیت و انفال و گونه های خاص، برای نسل آتی اقدام کنند چراکه اگر روند موجود استفاده از مراتع ادامه یابد، شاید تا ۱۵ سال آینده مرتعی در اختیار نباشد، در حالی که نسل آینده نیز نسبت به این مراتع محق هستند.

وی تصریح کرد: باید به منظور تقویت پوشش گیاهی و معیشت جوامع محلی در راستای جلوگیری از فرسایش خاک و روانآب حساس بود، خوشبختانه بندهای آبخیزداری به تقویت سطح آب سفره های زیرزمینی کمک می کنند، البته فرونشست های رخ داده به دلیل عدم مدیریت و عدم استفاده درست از سطح آب های زیرزمینی و عرصه های طبیعی است.

بهزاد بیان کرد: در سال های گذشته، سازمان، مرتع را به عنوان تامین کننده علوفه و محلی برای چرای دام قلمداد می کرد، اما در سال های اخیر به منظور حفظ معیشت مردم، منابع پایه، ذخایر ژنتیکی و تنوع زیستی، در راهنمای فنی اجرای طرح های مرتعداری ۱۱ مورد دیده شده است که یکی از این موارد، مسئله گردشگری و بومگردی در داخل طرح های مرتعداری است، همچنین در مراتع موضوعاتی چون زنبورداری، پرورش ماکیان و ... دنبال می شود.

وی اضافه کرد: ۸۶۰ هزار تن سرانه مصرف گوشت قرمز کشور است که ۴۶۰ هزار تن معادل ۵۰ درصد گوشت ارگانیک از این مراتع تامین می شود.

بهزاد با تاکید بر لزوم حفظ خاک با حفاظت از مراتع، اظهار کرد: برای تولید یک سانتیمتر خاک ۱۰۰ تا ۸۰۰ سال زمان نیاز است و در صورت بارش باران شدید و کوتاه و نبود پوشش گیاهی، چندین تن خاک جابجا می شود. در حال حاضر فرسایش خاک در ایران چندین برابر کشورهای توسعه یافته است.

وی با اشاره به اینکه افت بارش ها ارتباط مستقیمی با کاهش پوشش گیاهی و در نهایت فرسایش خاک دارد، گفت: میانگین بارش در جهان ۸۳۰ میلیمتر است در حالی که ایران با ۲۴۰ میلیمتر یک سوم بارش دنیا را دارد و امسال نیز نسبت به دراز مدت ۲۰ درصد کاهش بارندگی رقم خورده است و این امر قطعا کاهش سطح پوشش گیاهی و به دنبال آن کاهش علوفه در مراتع و کاهش گیاهان دارویی را رقم می زند.