سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش مرکز اطلاع رسانی سازمان منابع طبیعی- «عباسعلی نوبخت» عصر امروز - چهارشنبه- شم تیرماه  درباره نحوه تقسیم بودجه طرح‌های صیانت از جنگل‌های هیرکانی بین ادارات کل منابع طبیعی چهار استان شمالی (مازندران – ساری، مازندران – نوشهر، گلستان و گیلان)، توضیح داد: از سال ۹۶ براساس طرح تنفس جنگل‌ها، قراردادهای قبلی طرح‌های جنگلداری در شمال کشور به پایان رسید، ولی در ادامه با این هدف که نیروهای قرق‌بان آن طرح‌ها دچار بیکاری نشوند، اجرای طرح‌های صیانتی و حفاظتی براساس مناقصه به شرکت‌های متولی این نیروها واگذار شد.
وی افزود: روال قانونی واگذاری اجرای طرح‌های صیانت از جنگل‌های شمال کشور، برگزاری مناقصه با چاپ آگهی در روزنامه رسمی است که از سال ۹۶ به این سو، همه‌ساله برای بخش‌های مختلف جنگل‌های هیرکانی، سالی یک‌بار چنین مناقصه‌ای برگزار می‌شود که در آن، شرکت‌های مختلف امکان برنده شدن دارند و امتیاز ویژه‌ای برای هیچ شرکتی در نظر گرفته نمی‌شود.

**دو پنجم نیروهای قرق‌بانی چهار استان شمالی، صرفا در مازندران – ساری مشغول به کار هستند
نوبخت با بیان این که بودجه طرح‌های صیانت از جنگل‌های هیرکانی براساس سرانه نیروهای هرکدام از استان‌ها بین ادارات کل منابع طبیعی چهار استان شمالی تقسیم می‌شود، عنوان کرد: در استان مازندران – ساری، سه شرکت بزرگ چوب و کاغذ مازندران، نکاچوب مازندران و صنایع چوب فریم از گذشته به اجرای طرح‌های جنگلداری می‌پرداختند و اکنون هم طرح‌های صیانتی را اجرا می‌کنند و با توجه به این که هرکدام از این شرکت‌ها تعداد زیادی نیروی قرق‌بان را به‌کار گرفته‌اند، عملا حدود دو پنجم نیروهای قرق‌بانی چهار استان شمالی، صرفا در استان مازندران – ساری مشغول به کار هستند.
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور خاطرنشان کرد: حقوق قرق‌بان‌هایی که در سه شرکت بزرگ یادشده فعالیت می‌کنند، با حقوق نیروهای شرکت‌های دیگری که در استان‌های شمالی مشغول اجرای طرح‌های صیانت از جنگل‌ها هستند، متفاوت است، زیرا این سه شرکت براساس طرح طبقه‌بندی مشاغل به نیروهای قرق‌بان خود حقوق می‌دهند. این مساله به همراه بیشتر بودن تعداد قرق‌بان‌های فعال در محدوده مازندران – ساری، باعث شده است که بودجه اجرای طرح‌های صیانتی در این اداره‌کل از سه اداره‌کل دیگر استان‌های شمالی بیشتر باشد.

**ملاک تخصیص بودجه در سازمان منابع طبیعی، انجام بررسی‌های کارشناسی است
معاون وزیر جهاد کشاورزی در پاسخ به این سوال که آیا موضوعات مطرح‌شده پیرامون مدیرکل سابق منابع طبیعی مازندران – ساری، ربطی به نحوه تخصیص بودجه از طرف ستاد سازمان به این اداره‌کل داشته است یا خیر، اظهار داشت: اینجانب در طول دو سال ریاست بر سازمان منابع طبیعی، درباره تعیین اعتبارات هیچ استانی شخصا به موضوع ورود پیدا نکرده‌ام و همواره درباره این موضوع با معاونان فنی سازمان و معاون محترم برنامه ریزی سازمان مشورت کرده‌ام. همچنین روال کنونی تخصیص بودجه طرح‌های صیانتی به ادارات کل چهار استان شمالی، از سال ۹۶ به این سو و در دوره ریاست و سرپرستی چهار عزیز دیگر بر سازمان منابع طبیعی نیز وجود داشته است و همین حالا هم ادامه دارد.
وی با تاکید بر این که ملاک تخصیص بودجه در سازمان منابع طبیعی، انجام بررسی‌های کارشناسی است، گفت: ما همواره سعی کرده‌ایم بودجه سازمان را براساس عدالت و طرح‌های کارشناسی در دست اجرا تقسیم کنیم و هیچگاه به گونه‌ای عمل نکرده‌ایم که از بودجه استان‌های کم‌برخوردار کاهش دهیم و به بودجه سایر استان‌ها اضافه کنیم. به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۱، حدود یک‌سوم اعتبارات بخش آبخیزداری کل کشور، صرفا برای اجرای پروژه‌های آبخیزداری منطقه دشتیاری استان سیستان و بلوچستان هزینه شد.

**۷ سفر استانی سال گذشته من مربوط به سیستان و بلوچستان بوده است
نوبخت با بیان این که وقوع پدیده فرسایش خندقی (گرگروها) در منطقه بلوچستان باعث می‌شود که میزان فرسایش خاک در این منطقه به شدت بالا باشد، عنوان کرد: ما نباید بخشی‌نگر باشم، بلکه باید به حل مشکلات حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری به صورت ملی فکر کنیم. به همین دلیل، در دو سال گذشته بیشترین سفرهای استانی را به سیستان و بلوچستان انجام داده‌ام؛ به نحوی که از ۷۱ سفر استانی اینجانب در سال ۱۴۰۲، ۷ سفر فقط مربوط به این استان بوده است؛ بعد از آن هم، بیشترین سفرها را به استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کرمانشاه، ایلام و هرمزگان انجام داده‌ام.
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: برخی افراد گمان می‌کنند که در دوره مدیریتی کنونی سازمان، صرفا طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران پیگیری شده و سایر برنامه‌ها به فراموشی سپرده شده است، در حالی که در سفرهای استانی، همواره بسیاری از موضوعات دیگر را نیز پیگیری کرده‌ایم؛ از جمله این که سال گذشته صرفا در طول یک سفر چند روزه به همراه معاونان محترم، از تمام حوضه‌های آبخیز هرمزگان و سیستان و بلوچستان بازدید کردیم و دستوراتی را برای پیگیری امور مختلف صادر کردیم که صرفا بخشی از آن به کاشت، تولید و نگهداری از نهال مربوط است.
وی با اشاره به این نکته که در دوره کنونی مدیریت سازمان منابع طبیعی، هیچ‌گاه تفکر بخشی‌نگری وجود نداشته است، یادآور شد: اینجانب در دو سال گذشته فقط دو بار از نهالستان‌های استان یزد بازدید کرده‌ام. همچنین توانسته‌ایم به تعدادی که قبلا در طول یک سال در کل کشور برای مقابله با بیابان‌زایی نهال تولید می‌شد، صرفا در دو نهالستان استان خراسان جنوبی نهال تولید کنیم. در حال حاضر تمام استان‌ها در زمینه تولید نهال فعال شده‌اند و این کار کاملا روی غلتک افتاده است.

**تغییر دولت‌ها تفاوتی را در رویکرد نظام برای کاشت یک میلیارد درخت ایجاد نمی‌کند
نوبخت با تاکید بر این که تغییر دولت‌ها، تفاوتی را در رویکرد کلان نظام برای اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران ایجاد نخواهد کرد، گفت: کاشت یک میلیارد درخت، نوعی سیاست‌گذاری کلان است که توسط مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) اعلام شده و ایشان فرموده‌اند که باید در طول چهار سال (از ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۵)، هر سال ۲۵۰ میلیون نهال در کشور کاشته شود و سهم هر ایرانی در اجرای این طرح، کاشت سه اصله نهال در طول یک سال است؛ بنابراین رئیس‌جمهور آینده هر رویکردی که از نظر سیاسی داشته باشد، حتما اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران را ادامه خواهد داد.
رئیس سازمان منابع طبیعی تاکید کرد: خوشبختانه ریل‌گذاری طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران به همت مردم، سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌های مردمی حوزه منابع طبیعی انجام شده و سازمان منابع طبیعی نقش هماهنگ‌کننده اجرای این طرح را ایفا کرده است. البته برای اجرای این طرح، بسیاری از بخش‌های دیگر اعم از دولتی، نظامی و خصوصی ورود پیدا کرده‌اند و این طرح با قدرت و همراهی همه دستگاه‌ها پیش می‌رود؛ از جمله این که برای اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت، جمعیت جوانان هلال احمر، دانشگاه‌ها و بسیج سازندگی پای کار آمده‌اند و تیم سازمان مدیریت بحران کشور نیز که همواره حریق عرصه‌های طبیعی به ما کمک می‌کنند، در این طرح نیز با قدرت ورود پیدا کرده‌اند.

**نظارت بر طرح یک میلیارد درخت، به نمایندگان تشکل‌های مردمی سپرده شده است
معاون وزیر جهاد کشاورزی با تاکید بر این که نظارت بر اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران به نمایندگان تشکل‌های مردمی حوزه منابع طبیعی کشور سپرده شده است، اظهار داشت: با وجود این که برخی دوستان داخل سازمان مخالف بودند، ولی ما نظارت بر اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران را به مردم و تشکل‌های مردمی فعال در حوزه منابع طبیعی سپرده‌ایم و از این تشکل‌ها خواسته‌ایم که حتما ایرادها را به ما گوشزد کنند و هر نقد و نظری را که درباره اجرای این طرح در نقاط مختلف کشور دارند، ارائه بدهند.
وی در ادامه گفت: بسیاری از اعضای تشکل‌های مردمی حوزه منابع طبیعی در جلسات هفتگی کشوری و استانی طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران حاضر می‌شوند و ایرادهای موجود را به ما می‌گویند و از این بابت از دوستان تشکر می‌کنیم که نقدهای آن‌ها باعث می‌شود که در ادامه مسیر اجرای طرح، موفق‌تر عمل کنیم. نکته مهم این است که هیچ‌کدام از نمایندگان کشوری و استانی حاضر در جلسات را سازمان منابع طبیعی انتخاب نمی‌کند، بلکه ما با دبیر محترم شورای هماهنگی تشکل‌های مردمی محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور جلسه گذاشتیم و از ایشان خواستیم که خودشان نمایندگان ناظر بر اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت که در جلسات مربوطه در استان‌های مختلف حاضر می‌شوند را به ما معرفی کنند.

**تفاهم با آموزش و پرورش و حوزه‌های علمیه در راستای ترویج فرهنگ منابع طبیعی
نوبخت به تفاهم بین سازمان منابع طبیعی با وزارت آموزش و پرورش برای تولید و کاشت نهال در قالب طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران نیز اشاره کرد و گفت: آنچه در این تفاهم بیش از تولید و کاشت نهال توسط دانش‌آموزان برای ما اهمیت دارد، توسعه فرهنگ حفظ منابع طبیعی در بین نسل کودک و نوجوان است؛ چون همین کودکان و نوجوانان، در آینده قرار است که هیات دولت، مجلس و قوه قضاییه ما را تشکیل بدهند و لازم است از همین حالا به فکر تربیت مدیرانی باشیم که حفاظت از طبیعت را سرلوجه کار خود قرار دهند؛ هرچند همین حالا نیز در هر سه قوه، افراد طبیعت‌دوست زیادی داریم که دلشان برای حفظ منابع طبیعی کشور می‌سوزد.
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور همچنین یادآور شد: یکی دیگر از تفاهم نامه‌هایی که در قالب طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران منعقد کردیم، تفاهم با حوزه‌های علمیه بوده است؛ البته برخی افراد ممکن است نسبت به این کار نقد داشته باشند، ولی باید توجه داشته باشیم که به هر حال تمدن اسلامی در کشورمان ریشه دارد و روحانیون معزز در بسیاری از محافل اجتماعی کشورمان نقش تاثیرگذاری دارند و حتما بخش زیادی از ائمه جمعه و جماعات می‌توانند با راهنمایی‌های خود، جوامع محلی را به مشارکت در حفظ منابع طبیعی و کاشت و نگهداشت درخت ترغیب کنند

** درخت‌داری از درختکاری برایمان اهمیت بیشتری دارد
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که از زمان صدور دستور اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران توسط رئیس‌جمهور شهید تا امروز، مجموعا ۸۰ جلسه هفتگی برای پیگیری روند اجرای این طرح در ستاد سازمان منابع طبیعی و ادارات کل استانی برگزار شده است، عنوان کرد: سهم تولید نهال از اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران، ۲۰ درصد، سهم انتقال نهال به عرصه و کاشت آن ۱۰ درصد و سهم حفظ و نگهداری از نهال ۷۰ درصد است؛ بنابراین باید دیدگاه موجود در کشور به این شکل تغییر کند که درخت‌داری اهمیت بیشتری از درختکاری برای ما داشته باشد؛ یعنی هم باید درخت بکاریم و هم مهمتر از آن باید به شکلی عمل کنیم که درخت‌هایی که می‌کاریم، حفظ شود.
وی در پایان تصریح کرد: پیش از شروع اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران، معاونت‌های سازمان به صورت بخشی‌نگرانه به موضوع نگاه می‌کردند، ولی اکنون شرایط به گونه‌ای است که حتی معاونت آبخیزداری نیز هم در اجرای این طرح و هم در فعالیت‌های بیولوژیک مربوطه به صورت ویژه پیگیری می‌کند. همچنین اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت باعث شد که نهالستان‌هایی که پیش از این متروکه مانده بود و برخی افراد می‌خواستند اراضی آن‌ها را برای ساخت مسکن یا توسعه کشاورزی واگذار کنند، مجددا فعال شده‌اند و به این ترتیب، جلوی واگذاری بخشی از عرصه‌های طبیعی با اجرای این طرح گرفته شد.