سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

رئیس سازمان منابع طبیعی با بیان این که در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ۱.۴میلیون هکتار عملیات مقابله با بیابان‌زایی در ایران انجام شده که ۲۸۰هزار هکتار از این مقدار از طریق مالچ‌پاشی بوده است، گفت: اگر عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در تمام‌ ۱۲۵میلیون هکتار عرصه تحت قلمروی فرسایش خاکی کشورمان اجرا شود، می‌توانیم سالانه جلوی تبخیر ۷۲میلیارد متر مکعب از آب باران را بگیریم.

به گزارش روابط‌عمومی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، صبح امروز (۳تیرماه) همایش «روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و خشکسالی» با شعار «اتحاد برای سرزمین؛ میراث طبیعی ما، آینده ما» با حضور عباسعلی نوبخت؛معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، صفدر نیازی شهرکی؛ معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، گل‌بهار نمتوا؛ نماینده برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP)، اینگ سرانگ؛ سرپرست دفتر یونسکو در ایران، علی نظری دوست؛ نماینده فائو در ایران، حجت الاسلام والمسلمین سید حسن ربانی؛ نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی، هومن فتحی؛ مدیرکل دفتر امور بین‌الملل وزارت جهاد کشاورزی، حسن وحید؛ معاون امور مراتع، بیابان و آبخیزداری سازمان منابع طبیعی، نمایندگان سفارتخانه‌های عربستان سعودی، عراق، افغانستان، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و چین در ایران و جمعی از نمایندگان جوامع محلی و فعالان حوزه منابع طبیعی در سالن همایش‌های سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور برگزار شد.

عباسعلی نوبخت، معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در این همایش ضمن گرامی‌داشت ۲۸خردادماه؛ «روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و خشکسالی» گفت: به عنوان یک جنگلبان یعنی به عنوان کسی که در تلاش برای حفظ باغ بزرگ طبیعت است، به نمایندگی از همکاران محترم سازمان بزرگ منابع طبیعی و آبخیزداری ایران به همه مهمان داخلی و خارجی خیر مقدم می‌گویم.

وی ضمن تبریک دهه ولایت و روزهای میلاد امام موسی کاظم (ع)، امام هادی (ع) و عید سعید خم، یادآور شد: وضعیت بیابان‌زایی در جهان ناامیدکننده است ولی باید توجه داشت که بیابان بی‌نهایت پتانسیل دارد و مهم این است که نگاه ما به موضوع بیابان، مسأله بیابان‌زایی و حفظ سرزمین چگونه باشد؛ از قدیم گفته‌اند که در ناامیدی بسی امید است، پایان شب سیه، سپید است.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: زمین جایی است که همه ما روی آن متولد می‌شویم، روی آن رشد می‌کنیم و سرانجام داخل همین زمین دفن می‌شویم. زمین یک موجود مقدس است و حفظ و گسترش پوشش گیاهی در آن، می‌تواند زندگی انسان‌ها در تمام جهان را تحت تأثیر قرار بدهد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که می‌توان به موضوعاتی که زمین را با چالش مواجه کرده است، به دید فرصت نگاه کرد و با این نگاه می‌توانیم امنیت زیستی کشور را رقم بزنیم، عنوان کرد: شعار امسال روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی، «اتحاد برای سرزمین؛ میراث طبیعی ما، آینده ما» است. اگر به این شعار توجه کنیم، خواهیم دید که همه کشورهای دنیا باید برای جلوگیری از تخریب زمین دست به دست هم بدهیم.

سالانه ۵ میلیارد هکتار اراضی در ۱۱۰ کشور جهان دچار بیابان‌زایی می‌شوند

نوبخت با تاکید بر این که نوسانات اقلیمی، جزو بزرگترین چالش‌های قرن ۲۱در سراسر جهان محسوب می‌شود، عنوان کرد: تغییر اقلیم در تمام نقاط دنیا آسیب‌هایی به همراه دارد که از جمله آن، این است که در شمال و جنوب زمین شاهد یخ شدن یخ‌های قطبی هستیم که می‌تواند باعث زیر آب رفتن بسیاری از شهرهای جهان شود. این در حالی است که در کنار تغییر اقلیم، کمبود آب شیرین و بیابان‌زایی، دو چالش جهانی مهم دیگر قرن ۲۱هستند.

رئیس سازمان منابع طبیعی با اشاره به این نکته که برخی کشورها از جمله ایران، به‌شدت درگیر بیابان‌زایی هستند، گفت: در حال حاضر مجموعا ۵میلیارد هکتار از اراضی جهان در ۱۱۰کشور به صورت سالانه دچار بیابان‌زایی می‌شوند. منظور از بیابان‌زایی، تخریب سرزمین و کاهش توان بیولوژیک اراضی در مناطق خشک، نیمه‌خشک و خشک مرطوب است.

وی خاطرنشان کرد: پدیده بیابان‌زایی عوارض متعددی به همراه دارد، از جمله این که سبب کاهش پوشش گیاهی، افت سطح سفره‌های زیرزمینی، تشدید فقر و مهاجرت‌های اکولوژیک می‌شود و آسیب‌های دیگری نظیر سیل، فرسایش خاک و ... را به همراه دارد.

در ایران هم مانند چین، سابقه مقابله با بیابان‌زایی به سال ۱۳۳۷بازمی‌گردد

معاون وزیر جهاد کشاورزی با یادآوری این موضوع که کشور چین سابقه موفقی در مقابله با بیابان‌زایی دارد، ولی در ایران هم تجاربی قدیمی و ارزشمند در این زمینه دارد، عنوان کرد: با قاطعیت می‌توان گفت که برخی طرح‌های قدیمی مقابله با بیابان‌زایی که در استان‌های خراسان جنوبی، خراسان رضوی یزد و سیستان و بلوچستان ایران اجرا شده، از طرح‌های مشابه اجراشده در چین هم موفق‌تر بوده است. مستندات موجود نشان می‌دهد که مقابله با بیابان‌زایی در چین از سال ۱۳۳۷آغاز شده و این در حالی است که در ایران هم در سال‌های ۳۷و ۳۸در اهواز و سبزوار طرح‌های مقابله با بیابان‌زایی اجرا شده است.

این مقام مسئول با بیان این که در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ۱.۴میلیون هکتار عملیات مقابله با بیابان‌زایی در ایران انجام شده است، گفت: ۲۸۰هزار هکتار از این مقدار از طریق مالچ‌پاشی و بقیه از طریق فعالیت‌های بیولوژیک بوده است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با انتقاد از اظهارات کسانی که می‌گویند امکان بهبود وضعیت زیرساخت‌های طبیعی در ایران از بین رفته است، اظهار داشت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر در ۴استان جنوبی کشورمان یعنی خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان جنگل‌کاری انجام دهیم، رطوبت آن مناطق تا ۲۰درصد افزایش می‌یابد و درجه حرارت تا ۳درصد کاهش پیدا می‌کند. این مسأله نشان می‌دهد که هنوز می‌توان برای بهبود وضعیت طبیعت کشورمان کار کرد و نباید ناامیدی را رواج بدهیم.

سالانه ۲۸۰میلیارد متر مکعب از آب باران تبخیر می‌شود

نوبخت در بخش دیگری از سخنان خود گفت: برخی افراد می‌گویند که ایران خشک است و در هر هکتار، ۲۵۰میلیمتر در سال بیشتر بارندگی ندارد؛ اما با همین میزان بارندگی هم به طور متوسط سالانه ۴۱۱میلیارد متر مکعب باران می‌بارد که از این مقدار، ۲۸۰میلیارد متر مکعب آن تبخیر می‌شود و حدود ۱۳۰میلیارد متر مکعب باقی می‌ماند‌.

رئیس سازمان منابع طبیعی تاکید کرد: مساحت ایران حدود ۱۶۵میلیون هکتار است که حدود ۱۲۵میلیون هکتار آن در قلمروی فرسایش آبی است که از این مقدار در حدود ۱۱۰میلیون هکتار، امکان انجام عملیات آبخیزداری و در حدود ۱۵میلیون هکتار دیگر، امکان انجام عملیات آبخوان‌داری وجود دارد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی یادآور شد: پژوهش‌ها نشان می‌دهد که با انجام عملیات آبخوان‌داری، در هر هکتار یک هزار متر مکعب آب در سال ذخیره می‌شود و با انجام عملیات آبخیزداری، در هر هکتار ۵۳۰میلیون متر مکعب ذخیره‌سازی می‌شود؛ یعنی جلوی تبخیر آن گرفته می‌شود.

وی همچنین بیان کرد: با یک حساب سرانگشتی می‌توان متوجه شد که اگر عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در تمام‌ ۱۲۵میلیون هکتار عرصه تحت قلمروی فرسایش خاکی کشورمان اجرا شود، می‌توانیم سالانه جلوی تبخیر ۷۲میلیارد متر مکعب از آب باران را بگیریم.

می‌توانیم طی ۳سال بدهی خود به آبخوان‌ها را تسویه کنیم

نوبخت با بیان این که میزان کسری مخزن سفره‌های زیرزمینی که از آن به عنوان بدهی ما به آبخوان‌ها یاد می‌شود، در حال حاضر ۱۵۰میلیارد متر مکعب است، عنوان کرد: حال اگر به‌جای ۷۲میلیارد متر مکعب، سالانه ۵۰میلیارد متر مکعب آب را با انجام عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری حفظ کنیم، می‌توانیم طی مدت سه سال بدهی خود را به آبخوان‌ها بپردازیم.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: تلاش همکاران سازمان برای احیای ۱۰هزار رشته قنوات در کشور باعث مهاجرت معکوس از شهر به روستا شده است و اگر ۳۰هزار رشته قنوات دیگر نیز در کشورمان احیا شود، شاهد افزایش سرعت این مهاجرت خواهیم بود.

وی در پایان تصریح کرد: برای احیای سرزمین‌مان باید زاویه دید خود را تغییر و زیبایی‌ها را ببینیم تا متوجه شویم که می‌توانیم با کمک مردم عزیز، طبیعت ایران را حفظ کنیم.

گفتنی است؛ در پایان این همایش ضمن تقدیر از جوامع محلی و مدیران منابع طبیعی که در طول یک سال گذشته، نقش مهمی را در اجرای طرح‌های مقابله با بیابان‌زایی در سراسر کشور داشتند، مراسم نهال‌کاری نیز با حضور مهمانان خارجی و داخلی برگزار شد‌. همچنین حاضران در همایش، از غرفه‌های مربوط به دستاوردهای طرح‌های مردمی اجراشده در حوزه ترسیب کربن و مقابله با بیابان‌زایی در استان‌های مختلف که در محوطه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور برپا شده بود، بازدید کردند.