سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

ایرج امیری در گفتگو با خبرنگار پیام طبیعت جنوب کرمان گفت: گیاه انارشیطان(Tecomella undulata)، درختی تقریبا همیشه سبز است که به دلیل تخریب رویشگاه‌های آن، پراكنش اكولوژيك محدود، تجديد حيات طبيعي ضعيف و سرعت تکثیر بسیار کند، رو به انقراض و نابودی است.

وی افزود: گیاه انارشیطان، یک گونه درختچه‌ای زینتی و دارویی از خانوادهBignoniaceae است که در مناطق گرمسیری نظیر ایران، هند و پاکستان پراکنده است انارشیطان به دلیل گل‌های زیبا و طبیعت نیمه‌خزانی که دارد توانایی استفاده شدن در مناظر را دارد.

امیری با بیان اینکه ریشه‌های این گیاه بر روی سطح بالایی خاک سبب به هم چسبیدن خاک و تثبیت ماسه‌های روان می شود به نقش این گیاه در حاصلخیزی خاک اشاره کرد و افزود: در ایران این درختچه را گل‌پرک، پرپوک، سمنگ، سونگ، حمید، فرقار و ساج بیابان هم می‌نامند.

رییس اداره اموربیابان با بیان اینکه انارشیطان درختچه‌ای بومی جنوب آسیا است و از گونه‌های مهم مناطق بیابانی و خشک در جنوب ایران می‌باشد بیان داشت: این گیاه درختچه ای در استان بوشهر، خوزستان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان به صورت توده‌های کوچک پراکنش دارد.

امیری ضمن اشاره به جنگل گلپرکی دلفارد در شهرستان جیرفت خاطرنشان کرد: این جنگل از رویشگاه‌های معروف انارشیطان در ایران است و از بزرگترین ذخیره‌گاه‌های ژنتیکی انارشیطان در منطقه خاورمیانه می باشد.

وی با اشاره به اینکه انارشیطان درختی بسیار مقاوم به خشکی، یخ‌زدگی و آتش‌سوزی است به خاصیت شفابخشی این گیاه برای درمان برخی بیماری‌ها مانند لکه‌های سفید روی پوست، بزرگی طحال و نیز سفلیس اشاره کرد.

رئیس اداره اموربیابان اضافه کرد: علیرغم دارا بودن پتانسیل بالا جهت استفاده در ابعاد مختلف (تثبیت و جلوگیری از پیشرفت بیابان، خواص دارویی و...) توجه مناسبی به این گیاه نشده و رویشگاههای آن تحت تأثیر عوامل مختلف در دست تخریب است.

امیری با اشاره به اینکه رویشگاه‌های مهم باقی مانده از این گیاه در دره دلفارد (حدود 50 هکتار)، اسفندقه جیرفت (حدود 40 هکتار)، ایرانشهر (کمتر از 40 هکتار و بصورت پراکنده) و بوشهر (در منطقه کوچکی از برازجان، شهنیا و مغدان) وجود دارد خاطرنشان کرد: 18 رویشگاه با مساحتی بالغ بر120 هکتار رویشگاه انارشیطان در منطقه جنوب کرمان شناسایی شد و پراكنش آن‌ها از روضه ارم منوجان تا اسفندقه جیرفت گسترش دارد.

وی اضافه کرد: بافت خاك اکثر رويشگاه‌ها، شنی تا شنی لومی و دارای ظرفیت نگهداری آب پایین است. که باتوجه به عدم زادآوری طبیعی این گونه بررسی انواع روش‌های غیرجنسی (قلمه، ریشه جوش و خوابانیدن ساقه) گونه انارشیطان با تیمارهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش تکثیر غیر جنسی (استفاده از ریشه جوش)، بیشترین درصد جوانه‌زنی را داشته است.